حال وش خوش خبر بلوچستان
حال وش/ ۱۰ دسامبر، روز جهانی حقوق بشر است؛ روزی که به مناسبت تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، در سراسر جهان گرامی داشته میشود. این روز فرصتی است برای یادآوری اهمیت حقوق انسانی و لزوم رعایت آن در تمام نقاط جهان.
در ایران و بهویژه در سیستانوبلوچستان، سالهاست که حقوق بشر بهطور سیستماتیک نقض میشود. مردم این منطقه با مشکلاتی عمیق از جمله فقر گسترده، تبعیض ساختاری و سرکوب سیاسی مواجهاند که آنها را از بسیاری از حقوق اولیه شانذمحروم کرده است.
یکی از نمادهای این بحران، سرکوب اعتراضات مسالمتآمیز مردم بلوچ است. حوادث تلخی همچون “جمعههای خونین زاهدان و خاش” در ۳۰ سپتامبر و ۴ نوامبر ۲۰۲۲ نشانگر شدت این سرکوبهاست. در این روزها، نیروهای امنیتی به معترضانی که خواهان عدالت بودند، با خشونت و شلیک گلوله جنگی پاسخ دادند و دهها نفر را کشته و زخمی کردند. این وقایع تنها گوشهای از درد و رنجهای مردم بلوچ را نشان میدهد.
سوختبَری یکی از مرگبارترین مشاغلی است که بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان بلوچ به آن روی آوردهاند. دلایل اصلی گسترش این شغل کاذب خطرناک، وضعیت وخیم اقتصادی، نبود فرصتهای شغلی پایدار و عدم توجه دولت به توسعه این منطقه است. بسیاری از سوختبران، افراد جوانی هستند که برای تأمین معاش خانوادههای خود، به اجبار جانشان را به خطر میاندازند.
از سوی دیگر، بازداشتهای خودسرانه فعالان مدنی و افراد سیاسی، و تیراندازیهای بیضابطه به سمت شهروندان بلوچ، زخمهای عمیقی بر جامعه این منطقه وارد کرده است. نیروهای نظامی و دستگاه قضایی نهتنها این اقدامات را پیگیری نمیکنند، بلکه با سکوت خود به این نقضها ادامه میدهند. مستندات متعددی از شکنجه بازداشتشدگان، قطع اینترنت در زمان اعتراضات و سرکوب جامعه مدنی، چهرهای تلخ از نقض حقوق بشر در این منطقه ارائه میدهند.
سیستانوبلوچستان با فقر شدید، کمبود امکانات آموزشی و بهداشتی، و بیعدالتیهای اقتصادی دستوپنجه نرم میکند. در کنار این مشکلات، هویت و فرهنگ مردم بلوچ نیز با سیاستهایی نظیر “آمایش جمعیتی” در معرض تهدید قرار گرفته است.
با این همه، مردم بلوچ همچنان برای رسیدن به عدالت و آزادی تلاش میکنند. آنچه در سیستاوبلوچستان میگذرد، نباید از چشم جامعه جهانی پنهان بماند. سازمانهای حقوق بشری بینالمللی باید توجه بیشتری به این بحران داشته باشند، چرا که بیتوجهی به حقوق انسانها در هر نقطه از جهان، تهدیدی برای تمامی بشریت است.
