حال وش خوش خبر بلوچستان
روزنامه اعتماد: دستکم ۱۶۸ سوختبربلوچ در سال ۱۴۰۱، در جاده های ایرانشهر و سرباز کشته شدند
به گزارش حال وش/ روزنامه اعتماد در گزارش خود درباره وضعیت سوختبران نوشته: «در سال ۱۴۰۱، ماشین ۱۷۰ سوخت‌بَر، هنگام سوخت‌کِشی در جاده‌های اطراف ایرانشهر و سرباز، منفجر شد و ۱۶۸ نفرشان کشته شدند. از این ۱۷۰ سوختبر، ۱۴۷ نفرشان زن و بچه داشتند. »….. بر اسال این گزارش: «سوخت‌برها» در منطقه بلوچستان، مردانی هستند که هفته‌ای یک یا دو بار، ۵۰۰ یا ۶۰۰ کیلومتر در مسیرهای ناامن و کور منتهی به مرز پاکستان می‌رانند که ۲۶۰۰ لیتر گازوییل بار زده بر کول نیسان‌شان را به دلالان پاکستانی بفروشند. هر نیسان سوخت‌کش، دو سرنشین دارد؛ سوختبر و شاگردش.
اغلب سوخت‌برها کمتر از ۳۰ سال دارند. شاگرد سوخت‌برها، نوجوانانی هستند که پای شان به پدال گاز و ترمز نمی‌رسد و قِلق جاده‌های مرگ را بلد نیستند. شاگرد سوختبر باید چند بار و چند ماه با یک سوختبر همراه شود و علاوه بر دریافت مزدی ناچیز، جغرافیای معبرهایی را از بر کند که بویی از تعریف معمول «جاده» نبرده و یاد بگیرد چطور نیسان کمر خم کرده از سنگینی ۲۶۰۰ لیتر گازوییل را روی شیب کوه و شانه‌های دره براند و بار را سالم به مقصد برساند و زنده برگردد. هر سوختبر، خرج حداقل دو خانواده را به عهده دارد….
این روزنامه نوشته است« در سال ۱۴۰۱ به‌طور میانگین هر هفته ۴ نیسان سوخت‌کش در جاده‌های خروجی ایرانشهر منفجر شده است. وقتی خبر انفجار یک نیسان سوخت‌کش به گوش مردم ایرانشهر می‌رسد، همه می‌دانند که حکایت سوختن فقط دو نفر نیست؛ با سوختن یک سوختبر، حداقل ۱۰ نفر نان‌آورشان را از دست می‌دهند. بیمارستان خاتم در شهرستان ایرانشهر، بالاترین آمار جراحی‌های سوختگی، معلولیت، قطع عضو و فلج به دلیل شدت سوختگی را در کشور دارد.
تمام سوخت‌برهای آتش‌گرفته در جاده‌های اطراف شهرستان‌های ایرانشهر و سرباز و قصر قند و دشتیاری و چابهار و نیک‌شهر و تا مرز پاکستان، به بیمارستان خاتم منتقل می‌شوند چون تا شعاع ۴۰۰ کیلومتر دورتر از ایرانشهر و تا مرز پاکستان، غیر از ۱۰ تخت سوختگی و ۳ اتاق جراحی بیمارستان خاتم هیچ امکان و تجهیزاتی برای مداوای سوخت‌برهای سوخته وجود ندارد.
بیشترین جراحی‌های پلاستیک در بیمارستان خاتم، برای سوخت‌برهایی انجام می‌شود که حوالی شهرستان «سرباز» در انفجار و آتش نیسان‌شان سوخته‌اند.
در نوار جنوبی منطقه، ۵۰ یا ۱۰۰ کیلومتر قبل از فنس‌کشی مرزی، معبرها و بیراهه‌های سوخت‌کشی چنان ناامن است که زنده ماندن سوخت‌برها در این محورها، در مقیاس ثانیه‌ها تعریف می‌شود. پزشک بیمارستان خاتم شهرستان ایرانشهر که هفته‌ای دو یا سه جوان سوخته در آتش سوخت‌کشی را معاینه و جراحی می‌کند، می‌گفت: «اینها جان می‌دهند برای هیچ.»
گفتنی است پیشتر حال وش در گزارش سالانه خود در سال ۱۴۰۱، مرگ دست کم ۸۲ سوختبر که بر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی و حوادث جاده ای جان خود را از دست داده بودند ثبت کرده بود که این تعداد صرفا افراد احراز هویت شده بوده است نه همه سوختبران جان باخته.
بی توجهی مسئولان و فقدان فرصتهای شغلی در سیستان و بلوچستان ،سبب شده تا سوختبری به اجبار تنها راه درآمد ناچیز و امرار معاش شهروندان بلوچ تبدیل شود که از سر ناچاری و بیکاری به این شغل کاذب و پر خطر روی می آورند که بعضا توسط ارگانهای نظامی هدف مسقیم تیراندازی قرار گرفته و یا در حوادث جاده ای زنده زنده در آتش می سوزند و جان شان را از دست می دهند.
@Haalvsh