حال وش خوش خبر بلوچستان
فایل پی دی اف گزارش سالانه حال وش در مورد مرگ یا کشته شدن شهروندان بلوچ که در طول سال ۱۴۰۱ جان باخته اند.
پیش گفتار
مجموعه حال وش در نخستین گزارش سالانه خود با در نظر داشتن عالی ترین مصداق نقض حقوق بشر که سلب حق حیات است، اینموضوع را در حوزه بررسی وضعیت حقوق بشر مردم بلوچ، اساس گزارش سالانه خود قرار داده است. در این گزارش کشته شدگان دردسته های زیر تقسیم شده اند تا بهتر و دقیق تر مورد بررسی قرار بگیرند:
زندانیان اعدام شده
کشته شدگان در اثر شلیک ماموران نظامی
کشته شدگان توسط افراد مسلح ناشناس
کشته شدگان در جمعه های خونین زاهدان و خاش
سوختبران کشته شده
حال وش در طول سال گذشته مجموعا در پنج حوزه مشخص شده، آمار ۶۲۸ جانباخته بلوچ را ثبت کرده است. تفکیک آنها به این شرح است: ۱۸۲ نفر اعدامی، ۱۶۷ نفر در اثر شلیک ماموران، ۷۶ شهروند در اثر شلیک مرگبار افراد مسلح ناشناس، ۸۲ نفر سوختبر، ۱۲۱ نفر در فاجعه جمعه خونین زاهدان و خاش کشته شده است.
با توجه به ضعف زیرساخت ها و تبعات امنیتی برای انجام دادن فعالیت رسانه ای آزاد در ایران، مشکلات مختلفی پیش روی فعالیتحرفه ای و تاثیرگذار وجود دارد. ما مطابق با ظرفیت خود تلاش کرده ایم حداقل در حوزه نقض حق حیات شهروندان بلوچ وقایع موجود درطول سال 1401 را مستند سازی بکنیم. اما با این وجود اذعان میکنیم با توجه به محرومیت تاریخی بلوچستان و ضعف زیرساخت ها اینآمارها صرفا شامل آندسته از وقایعی است که توسط حال وش مستند سازی شده است و از اینرو برآورد ما این است که این آمارهامیتواند در برخی از این حوزه های یاد شده بسیار بیشتر از این میزان باشد.
در طول سال 1401 مجموعه حال وش در انعکاس مسائل مردم بلوچ در سطح جهان فعالیت های مناسبی انجام داده است که از جملهآنها همکاری مثمر ثمر در تهیه گزارش “سازمان عفو بین الملل” و “سازمان دیده بان حقوق بشر” وابسته به سازمان ملل است. علاوه براین مجموعه حال وش نقش پررنگی در تهیه گزارشات شبکه های خبری بزرگ جهان همچون “سی ان ان، واشنگتن پست، نیویورک تایمز،وال استریت جورنال، لوموند فرانسه، بین النهرین ترکیه، رادیو اروپای آزاد” داشته است.
لینک این گزارشات برای استفاده بهتر درج شده است:
گزارش عفو بین الملل با همکاری حال وش در خصوص کشته شدگان اعتراضات بلوچستان:
لینک گزارش دیده بان حقوق بشر در مورد اعتراضات بلوچستان با همکاری حال وش
گزارش سی ان ان در مورد نقض حقوق بشر در بلوچستان با همکاری حال وش
گزارش واشنگتن پست در مورد اعتراضات بلوچستان با همکاری حال وش
گزارش نیویورک تایمز با همکاری حال وش در مورد اعتراضات بلوچستان
گزارش لوموند فرانسه با همکاری حال وش در مورد اعتراضات بلوچستان
خبرگزاری بین النهرین در ترکیه مه به چند زبان فعالیت میکند در مورد اعتراضات بلوچستان با همکاری حال وش
گزارش وال استریت جورنال آمریکا درباره اعتراضات بلوچستان با همکاری حال وش
آمار زندانیان بلوچ که در طول سال ۱۴۰۱ اعدام شده اند
بخش حقوق بشر مجموعه حال وش موفق شده است آمار 182 تن از شهروندان زندانی بلوچ که در طول سال 1401 در 23 زندان مختلفدر سطح ایران اعدام شده اند را ضمن ثبت کردن تا حدودی مستند سازی بکند.
بررسی ها نشان میدهد عمده ترین دلیل اعدام این شهروندان “جرایم مرتبط با مواد مخدر” بوده است به صورتی که این دلیل به تنهاییحدود 81 درصد از علت بروز تمام اعدام ها را در برمیگیرد. پس از این مورد به ترتیب “قصاص نفس و اتهامات سیاسی-امنیتی” ازعمده ترین دلایل اعدام زندانیان بلوچ در سال 1401 بوده اند.
از جمله موارد قابل توجه در میان آمار اعدامیان که میتوان به آن اشاره کرد
دو فرد اعدام شده در زمان ارتکاب جرم کمتر از 18 سال سن داشته اند و به اصطلاح کودک مجرم بوده اند.
سه تن از اعدام شدگان زن بوده اند که دو تن از آنها در ذیل حکم قصاص و یک زن دیگر در ذیل حکم مواد مخدر اعدام شده است.
حداقل در دو مورد دو برادر به صورت همزمان تحت جرائم مواد مخدر اعدام شده اند
بسیاری از خانواده ها و بستگان اعدام شده در گفتگو با حال وش رای صادر شده اعدام را زیر سئوال برده و گفته اند که بستگان آنهااین اتهامات را نپذیرفته اند. برخی از این افراد مدعی شده اند عزیزان آنها ناخواسته و به صورتی که اطلاعی نداشته اند در موقعیت جرمقرار گرفته اند. مخصوصا در بحث جرائم مواد مخدر قربانیان از وجود مواد جاسازی شده در خودرو یا محموله خودرو اطلاعی نداشتهاند و صرفا برای دریافت مبلغ کرایه این در حال جابجایی خودرو یا محموله ای بوده اند.
تفکیک جرایمی که در ذیل آن زندانیان اعدام شده اند
قصاص نفس: ۲۹ نفر
اتهام سیاسی-امنیتی: ۵ نفر
جرایم مرتبط به مواد مخدر: ۱۴۸ نفر
پراکندگی اعدام ها در زندان های مختلف:
این افراد اعدام شده در حدود ۲۳ زندان مختلف در سطح استان سیستان و بلوچستان و کشور اعدام شده اند. ۴۱ درصد از تمام اعدامهای شهروندان بلوچ در زندان مرکزی زاهدان صورت گرفته است. زندان مرکزی زاهدان بزرگترین زندان استان سیستان و بلوچستاناست. که پیوسته موارد مکرری از نقض حقوق بشر از آن منتشر میشود.
آمار اعدام شهروندان بلوچ به تفکیک زندان ها
زندان زاهدان: ۷۷
زندان ایرانشهر: ۴
زندان سراوان: ۴
زندان چابهار: ۲
زندان زابل: ۱۶
زندان کرمان: ۷
زندان بم: ۱
زندان رودان: ۱
زندان کهنوج: ۱
زندان جیرفت: ۲
زندان بیرجند: ۱۲
زندان قائن: ۱
زندان بندرعباس: ۹
زندان میناب: ۷
وکیل آباد مشهد: ۶
زندان تایباد: ۱
زندان تربت جام: ۴
زندان اصفهان: ۴
زندان دامغان: ۳
زندان یزد: ۶
زندان قم: ۱
زندان ساری: ۱
عادل آباد شیراز: ۱۲
آمار شهروندانی که در طول سال ۱۴۰۱ در اثر شلیک ماموران جان خود را از دست داده اند
در طول سال 1401 بنا بر آماری که مجموعه حال وش ثبت کرده است در سطح استان سیستان و بلوچستان و در مواردی برخی ازمحورهای مواصلاتی بین استانی در نتیجه شلیک مستقیم ماموران نظامی یا آندسته از شلیک های ماموران که باعث حادثه ترافیکیمنجر به مرگ برای شهروندان شده است، (بدون در نظر گرفتن آمار جمعه خونین زاهدان و خاش)، حداقل 167 شهروند بلوچ جان خود رااز دست داده اند.
توضیح! این آمار کشته شدگان جمعه های خونین زاهدان و خاش را شامل نمیشود و با در نظر گرفتن آمار این کشته شدگان تعدادقربانیان شلیک ماموران در مجموع 288 شهروند بلوچ در طول سال 1401 افزایش پیدا میکند. پرونده کشته شدگان و آسیب دیدگانجمعه خونین زاهدان و خاش به صورت ویژه مورد بررسی قرار گرفته است.
نحوه عمده کشته شدن قربانیان
این افراد عموما در میان کمین نیروهای نظامی که از قبل برای خود آنها یا برای دیگران تدارک دیده شده است و این افراد به دلیل گذر ازاین مسیر به اشتباه در آن کمین افتاده اند و در نتیجه به صورت هدفمند یا به صورت اشتباه توسط ماموران نظامی کشته شده اند.
شلیک بی ضابطه در سطح شهر و اماکن شلوغ؛ ماموران عموما برای متوقف کردن افرادی که به فرمان ایست آنها توجه نمیکنند بدون درنظر گرفتن موقعیت استقرار خود اقدام به شلیک میکنند که در نتیجه آن افرادی که در حال عبور و مرور هستند کشته میشوند.
شلیک به سمت افراد یا خودروهایی که به فرمان ایست توجه نمیکنند
برخی به دلیل عملکرد فراقانونی نیروهای نظامی و عموما بسیجیان بومی با به کارگیری سلاح سازمانی و موقعیت نظامی برای تسویهحساب یا اختلاف شخصی کشته شده اند.
دلایل مختلفی برای آتش گشودن ماموران که منجر به افزایش تلفات انسانی شده است وجود دارد
شلیک بی ضابطه که ناشی از عدم آموزش صحیح ماموران در بکارگیری از اسلحه در اماکن عمومی است.
انجام ماموریت نظامی بدون لباس فرم و عدم بکارگیری صحیح علائم هشدار نظامی در حین انجام وظیفه.
عدم توجه قربانیان به فرمان ایست.
درگیری مسلحانه قربانیان با ماموران.
آمار قربانیان حملات مرگبار افراد مسلح در سطح استان سیستان و بلوچستان
در طول سال 1401 مجموعه حال وش موفق شده است کشته شدن حداقل 76 شهروند بلوچ که در سطح استان قربانی خشونت افرادمسلح “عموما ناشناس” شده اند را مستند سازی بکند. “افراد مسلح ناشناس” عنوانی است که حال وش برای عاملان قتل شهروندانی بهکار برده است که هویت قاتلین آنها برای عموم مردم به صورت دقیق مشخص نیست. انگیزه این قتل ها عموما “درگیری های طایفه ای وتسویه حساب های شخصی” است. فعالان بلوچ سپاه پاسداران را متهم میکنند که به شکل غیر مسئولانه و صرفا با اهداف امنیتی عمومااز طریق سوء استفاده از افرادی که سابقه شرارت دارند در بین آنها به صورت گسترده مجوز حمل سلاح صادر کرده است.
دلایلی که منجر به وفور اسلحه خودکار در بلوچستان شده و مستقیما به حکومت مرتبط است
بررسی های حال وش نشان میدهد این قتل ها عموما با استفاده از اسلحه های خودکار همچون کلاشنیکوف انجام شده است. که نشاندهنده وفور سلاح در بلوچستان است. بسیاری از فعالان بلوچ از جمله برخی از روحانیون بلوچ بارها نسبت به این وضعیت اعتراض کردهاند. دلایل مختلفی میتوان برای وفور اسلحه در بلوچستان ذکر کرد.
توزیع اسلحه توسط سپاه پاسدران در بین طوایف و قبایل بلوچ با اهداف امنیتی؛ سپاه پاسداران با انگیزه های امنیتی بدون در نظرگرفتن شرایط و ضوابط مرسوم، بسیاری از قبایل و طوایف بلوچ را مسلح کرده است. این در حالی است که حکومت هیچ نظارتی در بهکارگیری سلاح توسط این افراد ندارد.
مسلح کردن افراد تحت عنوان بسیج و طرح “طرح امنیت پایدار”؛ طرح امنیت پایدار نام پروژه امنیتی است که سپاه پاسداران با مدیریتقرارگاه منطقه ای قدس از سال 1387 با فرماندهی سردار نورعلی شوشتری آغاز کرد. این طرح با هدف مقابله با گروه مسلح بلوچ آغازشد. اما مجریان آن بررسی های مناسبی را برای تجهیز و تسلیح افراد تحت این پروژه انجام ندادند.
نقش نهادهای امنیتی در تشدید درگیری های مرگبار بلوچستان
تحت الحمایگی قاتلان توسط نهادهای امنیتی؛ بسیاری از شهروندان بلوچ معتقد هستند که نهادهای امنیتی از جمله وزارت اطلاعات واطلاعات سپاه برای به کارگیری عناصر مستعد جهت فعالیت های امنیتی به نفع حکومت این شهروندان را که در درگیری های طایفه ای ویا شخصی گیر کرده اند را مسلح کرده و آنها را پس از مرتکب شدن جنایت مورد پیگیری قرار نمیدهند. بررسی های مستقل حال وش نیزتائید میکند نهادهای امنیتی در مواردی چنین رفتارهایی داشته اند.
حمایت از طرفین درگیری؛ علاوه بر این برخی از فعالان بلوچ نهادهای امنیتی را متهم میکنند که پس از رخ دادن درگیری های طایفه اینهادهای امنیتی از طرفین حمایت میکنند و در مقابل این حمایت و عدم پیگیری قضائی، درخواست های امنیتی از جمله جمع آوریاطلاعات یا ترور مخالفان حکومت یا پیش بردن اهداف فرهنگی-سیاسی حاکمیت در منطقه ای که این طوایف در آنجا نفوذ دارند رامطرح میکنند.
مسلح کردن افرادی با پیشنه بزهکاری؛ سپاه پاسداران و بعضا وزارت اطلاعات برای مقابله با مخالفان مسلح حکومت بسیاری از افرادکه پیشتر سابقه بزهکاری داشته اند را به استخدام خود درآورده و به آنها مجوز حمل اسلحه داده اند. این افراد ضمن آنکه در برخی ازماموریتها برای نهادهای امنیتی کار میکنند برای تامین مخارج خود یا با انگیزه تسویه حساب های شخصی مرتکب جنایت میشوند و ازآن جایی که عضویت این افراد در نهادهای امنیتی در هیچ جایی ثبت نشده است هیچ مسئولیتی متوجه نیروهای نظامی نمیشود.
آمار سوختبرانی که در سال ۱۴۰۱ در حین سوختبری جان باخته اند
حال وش موفق شده است در طول سال 1401 آمار 82 تن از سوختبران بلوچ که در حین سوختبری جان خود را از دست داده اند راضمن ثبت کردن تا حدودی مستند سازی بکند.
سوختبری چیست و چگونه برای مردم و حکومت تبدیل به معضل شده است
به دلیل تفاوت قیمت فرآورده های نفتی همچون گازوئیل، بنزین و نفت سفید در ایران نسبت به کشورهای هم مرز همچون پاکستان وافغانستان در برخی از مناطق ایران از جمله مناطق بلوچ نشین پدیده ای به عنوان سوخت فروشی یا سوختبری شکل گرفته است. مردم-عموما رانندگان دستگاه های سنگین- سوخت مازاد مصرف خود را به مناطقی که تقاضا برای خرید سوخت خارج از سیستم و نظارتدولتی وجود دارد انتقال میدهند.
این سوخت طی یک پروسه طولانی و انتقال مرحله به مرحله به صورت دست به دست از مرز خارج میشود. حکومت خرید و فروش سوختخارج از سیستم دولتی را ممنوع کرده است و هرگونه فعالیت در این زمنیه را قاچاق میداند و با آن برخورد میکند. با این وجود دستگاههای مختلف نظامی به برخی از عوامل محلی خود اجازه خرید و فروش سوخت را بدون قواعد موجود میدهند. و شرکت های نفتی وفرماندهان نظامی سوخت را به صورت عمده قاچاق میکنند.
نان در مقابل جان!
به دلیل نبود زمینه اشتغال مناسب در سیستان و بلوچستان با وجود ممنوعیت های دولتی و برخورد قهرآمیز حکومت نسبت به پدیدهسوختبری، اما همچنان مردم به خرید و فروش و انتقال سوخت ادامه میدهند. آنها میگویند ناچار هستند برای امرار معاش با وجودبرخورد حکومت به این فعالیت ادامه بدهند. همزمانی برخورد قهرآمیز حکومت با سوختبران و اصرار این تعداد از شهروندان به سوختبریباعث پدید آمدن اصطلاحاتی همچون “نان در مقابل جان” در بین فعالان بلوچ مطرح شده است. و این وضعیت باعث شده است کهاکثریت مردم با سوختبران احساس همدردی بکنند.
عملکرد دوگانه حکومت در برخورد با پدیده سوختبری
حکومت با وجود آنکه قانونا سوختبری را ممنوع کرده است اما در برخی از مناطق استان سیستان و بلوچستان در تائید وضعیت معیشتیبغرنج مردم استان، طرح هایی همچون “طرح رزاق” را اجرا کرده است تا زمینه ای برای اشتغال مردم از طریق سوختبری فراهم شود. تااز این طریق آنها بتوانند حداقل نیازهای معیشتی خود را تامین بکنند.
اما با این حال گاها به دلایل مختلف ارگان های نظامی به سمت سوختبران شلیک میکنند و یا در تلاش برای دستگیر کردن آنها منجر بهرخ دادن حادثه برای آنها میشوند.
مرگ فجیع سوختبران
سوختبران به دلایل مختلفی جان خود را از دست میدهند عموما مرگ سوختبران به شکل فجیعی صورت میگیرد. تصادف در سرعت بالا،شلیک ماموران، سوختن در آتش حاصل از سانحه رانندگی از جمله این شیوه های جان باختن سوختبران است.
به دلیل آنکه این افراد فرآورده های نفتی را به صورت بسیار خطرناکی بارگیری میکنند و همیشه خود را در خطر دستگیری میبینندسرعت های بالایی دارند و خودرو آنها به دلیل استفاده در شرایط غیر استاندارد پیوسته در معرض حادثه هستند و از اینرو پس از بروزحادثه عموما منفجر شده و رانندگان و سرنشینان آنها درون شعله های آتش در حالی که زنده هستند میسوزند.
مشکلاتی که پدیده سوختبری در استان سیستان و بلوچستان ایجاد کرده است
ناایمن کردن جاده های استان سیستان و بلوچستان از جمله مشکلاتی است که پدیده سوختبری برای استان سیستان و بلوچستان بهارمغان آورده است. بسیاری از تصادفات مرگبار در استان سیستان و بلوچستان مرتبط به پدیده سوختبری است و عموما تلافات بالایینیز به دنبال دارد.
از دیگر مشکلاتی که پدیده سوختبری برای برخی از مناطق استان سیستان و بلوچستان ایجاد کرده است کمبود و در مواردی نایاب بودنسوخت برای مصرف معمولی مردم است. عموما افراد سودجو در هماهنگی با جایگاه داران و شرکت و نفت و پلیس محلی سوخت را باقیمت بالا میخرند و در نتیجه سوختی برای مصرف عادی مردم باقی نمی ماند.
اما با این حال مرگ سوختبران بیشتر از تمام موارد دیگر بزرگترین دلیل آزار مردم است.
تشریح آمار قربانیان سوختبری
در میان ۸۲ تن از قربانیان سوختبری ۲۹ نفر بر اثر دخالت ماموران نظامی (شلیک مستقیم یا تعقیب و گریز یا انداختن پنچرکن درمسیر) جان خود را از دست داده اند.
۲ نفر بر اثر شلیک سارقان مسلح کشته شده اند. و ۵۱ نفر دیگر بر اثر حادثه طبیعی جاده ایجان خود را از دست داده اند.
در بین ۸۲ قربانی ۴۷ تن از آنها در میان شعله های آتش سوخته اند
آمار کشته شدگان فاجعه جمعه های خونین زاهدان و خاش
حال وش موفق شده است با تلاش مجموعه خود و همچنین همکاری مناسب منابع خبری، از نخستین دقایق کشتار معترضین جمعه خونینزاهدان و پس از آن خاش تعداد کشته شدگان این واقعه را گردآوری کرده و با جمع کردن تصاویر آن تا حدودی این وقایع را مستند کند. بر اساس این آمار در دو واقعه زاهدان و خاش مجموعا 121 نفر از شهروندان بلوچ کشته شده اند.
مختصری از واقعه جمعه خونین زاهدان
پس از حدود یک هفته از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد استان سیستان و بلوچستان نیز وارد صحنه اعتراضات شداما نحوه آغاز شدن اعتراضات در استان سیستان و بلوچستان نسبت به دیگر نقاط کشور متفاوت بود. شهروندان بلوچ نسبت به تجاوزفرمانده انتظامی چابهار سرهنگ کوچکزایی که خبر آن برای اولین بار توسط خبرگزاری حال وش در تاریخ 25 شهریور 1401 منتشرشده بود به شدت عصبانی بودند. خشم مردم زمانی شدت گرفت که مسئولین حکومت نسبت به آن به جای بررسی موضوع مطرح شده درکمترین زمان ممکن آن را انکار کردند.
نهایتا “مولوی حافظ عبدالغفار نقشبندی” امام جمعه موقت راسک پس از ملاقات حضوری با این قربانی نوجوان تجاوز، با انتشار یکبیانیه در تاریخ 4 مهرماه خبر تجاوز به این دختر توسط فرمانده انتظامی را تائید کرد و خواستار اشد مجازات برای او شد.
پس از تائید این خبر برای نخستین بار شهر چابهار شاهد تظاهرات گسترده مردمی بود که خواستار مجازات سرهنگ ابراهیم کوچکزاییبودند. این تظاهرات به شدت گسترش پیدا کرد و در تاریخ 8 مهرماه تعدادی از نمازگزاران زاهدان نیز پس از برگزاری نماز جمعه درمصلی زاهدان در مقابل کلانتری 11 این شهر که در جنب محل برگزاری نماز جمعه اهل سنت است تجمع کردند و تعدادی به سمت اینکلانتری سنگ پرتاب کردند. پس از این اقدام نیروهای نظامی معترضان و کسانی که در داخل مصلی در حال نماز بودند را از جهاتمختلف مورد هدف تیراندازی قرار دادند. که در نتیجه این تیراندازی تعداد بسیاری از نمازگزاران و معترضان کشته شدند. این تظاهراتاما به سرعت به محله های مختلف شهر زاهدان گسترش پیدا کرد و تعداد بسیار زیادی در نقاط مختلف شهر زاهدان از جمله در اطرافمسجد جامع اهل سنت مکی توسط ماموران کشته شدند.
پس از این واقعه اعتراضات در شهرهای مختلف بلوچستان گسترش پیدا کرد در یک رویداد مشابه که در اعتراض به کشتار مردم زاهداندر تاریخ 13 آبان پس از برگزاری نماز جمعه در شهر خاش رخ داده بود که در این واقعه حدود 18 تن از مردم معترض شهر خاش توسطنیروهای نظامی کشته شدند.
تائید دیر هنگام اشتباه حکومت توسط مسئولین
پس از انکار مسئولین و فرافکنی آنها نهایتا مصطفی محامی نماینده ولی فقیه در استان سیستان و بلوچستان در تاریخ 28 بهمن در یکبرنامه تلویزیونی شبکه هامون ضمن تائید تجاوز از سوی فرمانده انتظامی چابهار و قتل عام بدون دلیل مردم زاهدان و همچنین فرافکنیو دروغگویی مسئولین پس از واقعه جمعه خونین تلاش کرد این موارد را به عملکرد چند مسئول فرد نظامی تقلیل بدهد. اما تلاش او باواکنش خطیبان و مردم بلوچ مواجه شد و نتیجه معکوس داد.
تبدیل جمعه خونین به رسم جمعه های اعتراضی
مسئولین حکومتی پس از رخ دادن فاجعه جمعه خونین زاهدان روایتهای خلاف واقعی را مطرح کردند که باعث واکنش مولوی عبدالحمیدامام جمعه اهل سنت زاهدان شد. این روحانی محبوب بلوچ پس از رخ دادن کشتار مردم به شکل وسیعی بر علیه حکومت اعتراض کرد کههمچنان در یک جمعه پس از سال ۱۴۰۲ همچنان این رویه ادامه داشته است. پس از سخنان اعتراضی مولوی عبدالحمید و تکرار آنهادر خطبه جمعه های بعدی، در سومین جمعه پس از رخ دادن جمعه خونین یعنی در تاریخ ۲۹ مهرماه پس از برگزاری نماز جمعه بر علیهحکومت راهپیمایی اعتراضی برگزار کردند. این اعتراضات تا جمعه ۴ فروردین ۱۴۰۲ همچنان ادامه داشته است و در طول این مدت ایناعتراضات به عنوان یک سنت اعتراضی مبدل شده است.
